Βιβλιοπαρουσιάσεις

Μία αξιόλογη και πρωτότυπη προσπάθεια για την διατήρηση της Βλάχικης Γλώσσας και της πολιτισμικής παράδοσης των βλαχοφώνων Ελλήνων των Μεγάλων Λιβαδίων Παϊκου, αποτελεί η έκδοση του βιβλίου «3 Παραμύθια …. Στην Ελληνοβλαχική γλώσσα» , που συνέγραψαν οι κυρίες Κούλα Λέντζιου- Τρίκου, Γιώτα Τρίκου και Ξένια Τρίκου.

Απο τον πρόλογο:
Τα παραμύθια αυτά αφιερώνονται στα μικρά και... μεγάλα παιδιά, που έτυχε να έχουν γονείς δίγλωσσους, ομιλητές της ελληνικής και της βλαχικής γλώσσας. Σ’ αυτά τα παιδιά, που έχουν πια ελάχιστα ακούσματα της βλαχικής, αλλά και σ' αυτά που, αν και τη γνωρίζουν, διαβλέπουν τον κίνδυνο της γλωσσικής φθοράς και του θανάτου της πατροπαράδοτης μας γλώσσας στα Μεγάλα Λιβάδια.
Η ανάγκη περίσωσης και αναβίωσης της γλωσσικής μας παράδοσης είναι προφανής. Πώς όμως; Τα παιδιά και οι νέοι έχουν πια άλλα ενδιαφέροντα και το περιβάλλον δεν ευνοεί, εφ' όσον οι Μεγαλολιβαδιώτες δεν ζούνε πια μαζί.
Τα παραμύθια αυτά είναι μια προσπάθειά μου να αφηγηθώ στη βλαχική γλώσσα γνωστά σε όλους μας παραμύθια, επιθυμώντας αυτά να αποτελέσουν στα χέρια των μεγάλων ένα εργαλείο προώθησης της γλώσσας μας και να δώσουν στους μικρότερους τη δυνατότητα να αποκτήσουν ακούσματα από τη γλώσσα των προγόνων τους. Μόνο κέρδος μπορεί να αποφέρει μία τέτοια προσπάθεια. Ασχέτως αν θα μάθουν να μιλούν ή όχι τη γλώσσα, ας συνηθίσουν τουλάχιστον να την ακούνε!
Εύχομαι αυτή μου η προσπάθεια να αποτελέσει απαρχή για τη διάσωση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και κίνητρο ίσως για τις επερχόμενες γενιές να ασχοληθούν και να μελετήσουν επιστημονικά τη βλαχική γλώσσα στα Μεγάλα Λιβάδια.
Η μεταφορά του προφορικού λόγου σε γραπτό δεν μπορεί να αποδώσει με πιστότητα τις φωνολογικές ιδιαιτερότητες της γλώσσας. Επικαλούμαι την επιείκεια των γλωσσολόγων και πιστεύω πως η ηχητική απόδοση στο CD. θα επανορθώσει τυχόν γραπτές ατέλειες.

Στο βιβλίο αυτό αποτυπώνονται τα κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά των βλάχικων χωριών του Ασπροποτάμου όπως αυτά εξελίχθηκαν σε μια διαδρομή πέντε περίπου αιώνων (1455-2000). Το κέντρο αναφοράς σ' αυτή την ιστορική περιήγηση αποτελεί η Κρανιά η οποία διαχρονικά αποτελούσε ένα από τα μεγαλύτερα βλαχοχώρια της περιοχής.    
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην Γερμανική επιχείρηση "εκκαθάρισης" της Πίνδου από τα Γερμανικά στρατεύματα τον Οκτώβρη του 1943. Δημοσιεύεται μάλιστα για πρώτη φορά στα ιστορικά χρονικά της χώρας μας το πρωτότυπο  επιτελικό σχέδιο του Γερμανικού στρατού με την κωδική ονομασία "Πάνθηρας".
"Το βιβλίο "Κρανιά Ασπροποτάμου, η Ιστορία, ο Τόπος, οι Άνθρωποι" καλύπτει με πληρότητα την πορεία μέσα στον χρόνο του ξακουστού ασπροποταμίτικου χωριού, έχοντας παράλληλες αναφορές και για τα άλλα βλαχοχώρια της Νότιας Πίνδου ζωντανεύοντας έτσι όλοκληρο τον κόσμο του Ασπροποτάμου. Το βιβλίο χωρίζεται σε τρείς θεματικές ενότητες.
    Η πρώτη ενότητα, που είναι και η πιο εκτενής, καταγράφει την ιστορική διαδρομή του χωριού μέχρι τις ημέρες μας. Με παράθεση παρά πολλών ιστορικών στοιχείων, πληθώρας φωτογραφιών, πινάκων και χαρτών ο συγγραφέας καλύπτει όλο το φάσμα του βίου των πέντε αιώνων της Κρανιάς σε όλους τους τομείς:Δημιουργία του οικιστικού πηρήνα του χωριού, εξέλιξη του πληθυσμού,κοινωνικές ομάδες και θεσμοί, φορείς και διοίκηση του χωριού, επαγγέλματα, θρησκευτική ζωή και εκπαίδευση, ληστοκρατία, όπως και τις καταστροφές που υπέστη το χωριό σ' όλη την διάρκεια της ύπαρξης του.

Μια ενδιαφέρουσα επανέκδοση απο την  Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών του βιβλίου του Αθανάσιου Χρυσοχόοου, Οι Βλάχοι της Μακεδονίας Θεσσαλίας και Ηπείρου στη σειρά Μακεδονική Βιβλιοθήκη πραγματοποιήθηκε πρόσφατα.

Λεπτομέρειες σχετικά με την απόκτηση του απο το βιβλιοπωλείο της Εταιρείας μπορείτε να βρείτε εδώ.
Επίσης μπορείτε να το "κατεβάσετε" σε μορφή pdf

Οι Βλάχοι της Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Ηπείρου
Αθ. Ι. Χρυσοχόος
Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, 2007
21 σελ.
ISBN 978-960-7265-74-6

Με το Ολοκαύτωμα της Κουτσούφλιανης και τον Εθελούσιο Εκπατρισμό των Κουτσουφλιανιτών, υψώθηκε στην Πίνδο ένα λαμπρό προπύργιο του ελληνισμού. Οι Κουτσουφλιανιώτες εκπροσώπησαν επάξια όλους τους Βλάχους της Ελλάδας και κατατρόπωσαν τους ανιστόρητους και τους αυτόκλητους διερμηνείς των συναισθημάτων τους. [...]
Το βιβλίο αυτό είναι αφιερωμένό σε όλους εκείνους που θυσίασαν τη ζωή τους και σ' εκείνους που διέθεσαν τα καλύτερά του χρόνια, τα νιάτα τους, ως δώρα στο βωμό για την Πατρίδα. Είναι μια ελάχιστη συμβολή στην ιερή μνήμη τους κι ένα κάλεσμα στις νέες γενιές ν' ακολουθήσουν το δρόμο της ενότητας και της δημιουργίας για την πρόοδο του τόπου μας. (από την εισαγωγή)

Αξιότιμες κυρίες, αξιότιμοι κύριοι, αγαπητές συμπατριώτισσες και αγαπητοί συμπατριώτες.
Είναι μεγάλη τιμή για τον Σύλλογο Λιβαδιωτών Θεσσαλονίκης που ανταποκριθήκατε στην πρόσκλησή μας και βρίσκεστε σήμερα όλες και όλοι σας εδώ, για την επίσημη παρουσίαση του Λεξικού της Κουτσοβλαχικής του εκλεκτού συγγραφέα Κώστα Προκόβα.

Ο Ηπειρώτης λόγιος Παναγιώτης Αραβαντινός (Πάργα 1809 - Ιωάννινα 1870), συγγραφέας της περίφημης μακροσκελούς "Χρονογραφίας της Ηπείρου" (1856-1857), εντάσσεται στη μεγάλη χορεία των ιστοριοδιφών που θεμελίωσαν την ελληνική ιστοριογραφία. Η συγγραφική του παραγωγή παρακολουθεί τις (πολιτικές) σκοπιμότητες της ιστοριογραφίας του 19ου αιώνα.
Η Μονογραφία περί Κουτσοβλάχων γράφτηκε το 1862, έτος εμφάνισης του Απόστολου Μαργαρίτη (από την Κλεισούρα της Μακεδονίας), πράκτορα του Μακεδονορουμανικού κομιτάτου, στο Βουκουρέστι, και δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 1905, λίγους μήνες μετά το ξέσπασμα του ανθελληνικού διωγμού στη Ρουμανία με αφορμή το Μακεδονικό Ζήτημα.
Ωστόσο, ο Αραβαντινός δεν ακολουθεί την κυρίαρχη ελληνική άποψη για τους Κουτσόβλαχους (ότι είναι Έλληνες), όπως την διατύπωσαν ο Κωνσταντίνος Κούμας στην Ιστορία των ανθρωπίνων πράξεων (εν Βιέννη 1832) και ο Μιχαήλ Χρυσοχόου (βλ. αρ. 283 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών). Ο Π. Αραβαντινός πιστεύει ότι οι Βλάχοι είναι απόγονοι Δακορωμούνων ποιμένων, οι οποίοι πιεζόμενοι από τους Αβαρογότθους μετακινήθηκαν σταδιακά στα μέσα του 6ου αιώνα νοτιότερα και εγκαταστάθηκαν στα ορεινά και αραιοκατοικημένα μέρη της Θράκης, της Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας.