Πολιτισμός

Ο πιστός φίλος και προστάτης της ελληνικής κτηνοτροφίας
Εδώ και αιώνες ο ποιμενικός σκύλος είναι ο αχώριστος σύντροφος και ο πιστός φύλακας των τσομπάνηδων και των κοπαδιών. Με χαρακτηριστικά προσαρμοσμένα από τα βάθη των αιώνων στις δύσκολες συνθήκες της ορεινής κτηνοτροφίας, είναι δυνατός και όμορφος.
Αυτός είναι, με λίγα λόγια, ο Ελληνικός Ποιμενικός, μία πανάρχαια φυλή σκύλου που ζει στην ορεινή Ελλάδα και που – δυστυχώς – στις μέρες μας μειώνεται πληθυσμιακά.
Οι πρώτες αναφορές για τον Ελληνικό Ποιμενικό γίνονται στην αρχαία ελληνική μυθολογία όπου ο θεός Απόλλωνας εξημέρωσε το σκύλο για να συντροφεύει τη θεά 'Aρτεμη στο κυνήγι. Κατά το Νίκανδρο οι ηπειρωτικοί σκύλοι πλάστηκαν από τον Ήφαιστο. Οι αρχαίες πηγές μας πληροφορούν, ότι πρόγονοί μας διέκριναν τις φυλές των σκύλων σε δύο βασικές κατηγορίες, τους κυνηγετικούς και τους ποιμενικούς. Οι ποιμενικοί ονομάζονταν και «Μολοσσοί», επειδή η αρχαία ελληνική Μολλοσία ήταν η σημερινή Ήπειρος - ή «Ηπειρωτικοί».

Οι Γραμμουστιάνοι Βλάχοι, διασκορπισμένοι σήμερα σε όλη τη Βαλκανική, προέρχονται ως γνωστόν από τα βλαχοχώρια του ορεινού όγκου του Γράμμου. Η βλάχικη αυτή ομάδα οικισμών με κέντρο τη Γράμμουστα ή Γράμμουστη, αποτελούνταν από τη Φούσα ή Φούσια, το Βετέρνικο ή Βετεάρνικ’, το Λιβάδι, το Πισκοχώρι, τον Άγιο Ζαχαρία ή Ζαγάρ’ ή Σφάντου Ζαχαρίε, την Αετομηλίτσα ή Ντένισκου ή Ντέντσκο, το Πληκάτι , την Κιάφα, τη Νικολίτσα ή Νικουλίτσα, την Άρζα και τη Δάρδα.

Η μεγάλη συνέχεια της διατήρησης της παράδοσης του Μετσόβου από την περίοδο της Τουρκοκρατίας το 15ο αιώνα ως τις αρχές του 20ου αιώνα, οδήγησε στην απόκτηση ιδιαιτερότητας στη μορφή του ως τοπικού ορεινού πολιτισμού.
Τομείς της τοπικής δημιουργίας συνδέονται με την ιστορία του ορεινού κόσμου της κτηνοτροφίας - τυροκομίας - υφαντικής τέχνης της ξυλογλυπτικής τέχνης (οι γνωστοί Ταλιαδούροι , της τέχνης των κτιστών – μαραγκών - τσαγκάρηδων -ραφτάδων – Χρυσικών - οργανοπαικτών, τη δράση των κιρατζήδων και άλλων κοινωνικών ομάδων.

Σίγουρα κυρίες και κύριοι , δεν είναι δυνατόν στον περιορισμένο χρόνο μίας εισήγησης να αναπτυχθεί σε βάθος ένα τεράστιο γνωστικό αντικείμενο. Μοναδική φιλοδοξία αυτής της προσπάθειας, είναι μία καταρχήν προσέγγιση με την πλούσια πολιτισμική παράδοση του Βλαχόφωνου Ελληνισμού, με επικέντρωση στα στοιχεία τα οποία διαπραγματεύεται αυτό το Συμπόσιο, δοσμένα πάντα μέσα από την πλευρά της δραστηριότητας που αναπτύσσουν οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι και η Πανελλήνια Ομοσπονδία τους...