Με την παρούσα μελέτη προωθείται η έρευνα για την καταγωγή, τις σπουδές, την πολυμερή δραστηριότητα και το συγγραφικό έργο του "σοφολογιώτατου και αιδεσιμώτατου διδασκάλου, ιεροκήρυκος και πρωτόπαπα κυρίου Θεοδώρου Αναστασίου Καβαλλιώτου του Μοσχοπολίτου". Παρά τα ανακύπτοντα, λόγω της σιωπής των πηγών, προβλήματα, η έρευνα οδηγήθηκε για πρώτη φορά στη συστηματική βιογραφική αποκατάσταση του Καβαλλιώτη, με καθορισμό της περιόδου της ζωής του από το 1718 μέχρι το 1789 και τόπο γεννήσεως του τη Μοσχόπολη. Η Καβάλα πιθανόν υπήρξε η γενέτειρα του πατέρα του. Σπούδασε σε σημαντικά εκπαιδευτικά κέντρα της εποχής (Μοσχόπολη, Ιωάννινα) έχοντας ως δασκάλους κορυφαίους διανοητές (Χαλκέα, Λεοντιάδη, Βούλγαρη). Οπλισμένος με εξαιρετική μόρφωση επέστρεψε στην πατρίδα του περί το 1746 και δίδαξε στη Νέα Ακαδημία.

Εν έτει 1822-1824, ότε εξ αφορμής της επαναστάσεως του Αλή πασά και των Ελλήνων είχον καταπλημμυρίσει την Ήπειρον τα πολυάριθμα σουλτανικά στρατεύματα και διεσκορπίσθησαν πολλά χωρία, καταφυγόντων των κατοίκων εις τα βουνά ή εκτός της Ηπείρου, μήτηρ τις εξ Αβδέλας, βλάχικου χωρίου του Πίνδου, μετά του μικρού βρέφους της Αθανασίου κατέφυγε τότε εις Ελασσώνα της Μακεδονίας. Μετά τίνα έτη η γυνή αύτη αφιέρωσε το ηλικιωθέν τέκνον της εις τας μονάς του Aγίου Όρους όπως εκπαιδευθή και περιβληθή το ιερατικόν σχήμα, όπου ο Αθανάσιος ηγαπήθη εξαρετικώς υπό τινος ψυχοπατέρα του ηγουμένου.
Επειδή δε ήτο ευφυέστατος και ηγάπα τα γράμματα, εις το διάστημα δεκαετίας περίπου εγένετο κάτοχος της θύραθεν παιδείας και εις ηλικίαν 15-16 ετών εχειροτονήθη διάκονος, λαβών το όνομα Αγαθάγγελος.
Μετά διαμονήν ετών τινων ο ψυχοπατέρας του ηγούμρνος τω ανέθεσε την διεύθυνσιν των υπο την επίβλεψιν του μοναστηρίων του Αγίου Όρους, ύστερον δε εψηφίσθη διευθυντής και εις πολλά άλλα τοιαύτα επαξίως λίαν της εξιδιασμένης ικανότητός του, ότε και μετωνομάσθη Αβέρκιος.