Το πρώτο μας τεύχος.
Το περιοδικό που κρατάτε στα χέρια σας είναι μια προσπάθεια, μια πρωτοβουλία κάποιων ανθρώπων για αναζήτηση. Ψάχνουμε μέσα από δω να βρούμε τα διαμάντια μέσα στα ερείπια της σύγκρουσης του “παλιού” και του “καινούργιου”. Και είναι δύσκολο. Γιατί η σύγκρουση ήταν και είναι οδυνηρή και βίαιη. Κάποιοι έμειναν στο παλιό, κάποιοι μεταπήδησαν στο καινούργιο, κάποιοι ανάμεσα. Χρειάστηκε να περάσει κάποιο διάστημα για να γυρίσουμε πίσω, να ψάξουμε τα χαλάσματα με καινούργια εργαλεία, με νέες δανεικές από άλλους εμπειρίες. Το στάδιο της αποδοχής της ιδιαιτερότητας έρχεται μετά την απόρριψή της. Ιδιαιτερότητα πλέον ανοιχτή σε ζυμώσεις και επιρροές, χωρίς περιχαράκωση. Ελπίζουμε ο καθένας να νιώσει αυτή την αναζήτηση και δική του, συνεισφέροντας με κάθε τρόπο στην προσπάθειά μας αυτή.
Ίσβουρου λοιπόν, ως φόρος τιμής και συνέχεια της “Πηγής” Κεφαλοβρύσου, ανοιχτός χώρος διαλόγου.
Ελπίζουμε να είναι καλοτάξιδο και κυρίως να εμπνέει...
Οι “Ντούφες” είναι ένα γυναικείο έθιμο του Λιβαδίου που φαίνεται ότι πάει σε βάθος χρόνου. Στις λαογραφικές και ανθρωπολογικές μελέτες που μπορέσαμε να δούμε, αλλά και στη σχετική βιβλιογραφία, δεν εντοπίσαμε ούτε τη λέξη “Ντούφες” ούτε το γυναικείο έθιμο, έστω και κάποια παραλλαγή του. Κατά τη γνώμη μας παρουσιάζει λαογραφικό και κοινωνιολογικό ενδιαφέρον και λόγω της πρωτοτυπίας του. Η μόνη συγκεκριμένη αναφορά γίνεται στο δημοτικό τραγούδι “Ντούφα”, που καταγράφει στα 1886 ο G. Weigand, γερμανός εθνολόγος, βαλκανολόγος και γλωσσολόγος. Ο Weigand επισκέφτηκε το Λιβάδι όπου διέμεινε δύο μήνες προκειμένου να μελετήσει το γλωσσικό ιδίωμα της κουτσοβλαχικής γλώσσας του χωριού (Weigand 1888, 111).
Η βλάχικη οικογένεια των Δεληγιανναίων
Ο μεγαλύτερος των αδελφών « Τσαπαίων », Ιωάννης Δεληγιάννης, οπλαρχηγός του Μετσόβου, φέρεται να είναι ο καταγγείλας , κατά το έτος 1808, (όπως αναφέρει ο Αραβαντινός) στον Αλή-πασά, τον αείμνηστο Παπα-Θύμιο Βλαχάβα και τους υπόλοιπους συνωμότες, όντας τότε προσκυνημένος. Είθιστο εκείνη τη μαύρη περίοδο, όσοι έπαιρναν το χρίσμα του αρματολάρχη από τον Αλή-πασά, να είναι προσκυνημένοι. Δολοφονήθηκε στα Γιάννενα το έτος 1827, από έναν Αλβανό προύχοντα, ο οποίος τον μισούσε για το θάνατο του ανεψιού του που είχε συμβεί στο Μέτσοβο, όταν ο Δεληγιάννης απέκρουσε τον Μπράχο Νεπράβιστα που οδηγούσε χιλιάδες ληστών Αλβανών, λιποτακτών εκ Θεσσαλίας, που αποσκοπούσαν στην κατάληψη και λεηλασία της πόλεως του Μετσόβου.
Η προέλευση της Βλάχικης διαλέκτου ή γλώσσας (για κάποιους) έχει γίνει τα τελευταία χρόνια αντικείμενο έντονης διαμάχης και πεδίο πάνω στο οποίο κάποιοι κύκλοι του εσωτερικού και του εξωτερικού στηρίζουν πολιτικές διεκδικήσεις εις βάρος της Ελλάδος. Κι αυτό παραβλέποντας άλλους ουσιώδεις παράγοντες της ζωής των Ελληνόβλαχων όπως τα ήθη κι έθιμα, τους χορούς, τα τραγούδια, την μουσική, την τέχνη και εν γένει τον αρχαιοελληνικό πολιτισμός τους. Μέχρι τώρα απέμενε μόνο το γλωσσικό θέμα ως βασικό επιχείρημα των εχθρών του Έθνους μας για την κατάταξη των Αρμάνων - Βλάχων σε μειονότητα. Κι αυτό φυσικά έχει επιτευχθεί, δυστυχώς, και με την ψήφο των Ελλήνων Ευρωβουλευτών (!!), το 1998 στην Ευρωβουλή (οδηγία 1033 – Ντε Μπουίκ).