Οι παραδοσιακοί χοροί ήταν και είναι μέχρι σήμερα ο αγαπημένος τρόπος ψυχαγωγίας των Σαμαριναίων. Ειδικά για τις γυναίκες, που δεν ευνοούνταν από την πατριαρχική δομή της κοινωνίας, ο χορός ήταν το κυριότερο μέσο διασκέδασης και φυγής από την καθημερινότητα. Για να καλυφθεί αυτή ακριβώς η ανάγκη για ψυχαγωγία και χορό, επινοήθηκε το πολυπληθές επτάδιπλο χορευτικό σχήμα, ώστε όλοι οι κάτοικοι του χωριού να μπορούν να συμμετέχουν σε κάποια χορευτική κοινωνική εκδήλωση, όπως γάμος ή δημόσιος χορός. Ο επτάδιπλος χορός στο γάμο, προέβλεπε την τελευταία δίπλα για τους ακάλεστους. Επίσης, ο χορός έδινε την ευκαιρία να γίνουν οι γνωριμίες, τα προξενιά και τα νυφοδιαλέγματα μεταξύ των νέων του χωριού, παράδοση που διατηρείται και σήμερα. Έτσι τα παλληκάρια της Σαμαρίνας προσπαθούν να εντυπωσιάσουν στο χορό με τη λεβεντιά και τη δεξιοτεχνία τους, ενώ οι κοπέλες με τη σεμνότητα και την ομορφιά τους.
H ιστορία πίσω από το γραφικό χωριό
Πάνω απ’ την Κοιλάδα των Τεμπών, 30 χλμ. από τη Λάρισα, σκαρφαλωμένο πάνω στον Κίσσαβο (Όσσα) βρίσκεται το χωριό Αμπελάκια. Ένα πανέμορφο χωριό με πύργους και αρχοντικά, όπως τα δύο σπίτια των αδελφών Σβαρτς, που ήταν έμποροι και τραπεζίτες.
Το ένα απ’ αυτά τα αρχοντικά, αγορασμένο από την Αρχαιολογική Εταιρεία, έχει μετατραπεί σε Μουσείο της «Συντροφιάς των Αμπελακίων». Περιλαμβάνει τοιχογραφίες, ξυλόγλυπτα, χειρόγραφα και διάφορα αντικείμενα λαϊκής τέχνης, που μαρτυρούν την πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη που σημειώθηκε στ’ Αμπελάκια στα μέσα του 18ου αιώνα.
Ο Γεώργιος Σβαρτς (Μαύρος) (1738-1800), Βλάχος έμπορος από την Μοσχόπολη εγκατεστημένος στη Βιέννη, ίδρυσε στα Αμπελάκια και διηύθυνε την περίφημη Συντροφιά που υπήρξε ο πρώτος στην Ευρώπη οργανωμένος αγροτοβιομηχανικός και εμπορικός συνεταιρισμός στον οποίο είχαν συσσωματωθεί οι παραγωγοί αγρότες, οι εργάτες, οι κεφαλαιούχοι και οι έμποροι. Η «Συντροφία Αμπελακίων» παρήγαγε, έβαφε και εμπορευόταν νήματα με ανεξίτηλη φυσική βαφή ντόπιας παραγωγής που το έφτιαχναν από το φυτό ριζάρι ή αγριόριζα και κατέκτησε τις μεγάλες αγορές σε Ανατολή και Δύση.
Ήρθαν τα Χριστούγεννα κι εκτός από τις ευχές μου για χρόνια καλά, μ' υγεία, αγάπη, ειρήνη για σας, τους δικούς σας κι όλη την ανθρωπότητα, καιρός είναι να γράψουμε κάτι για τα έθιμα των γονέων και των παππούδων μας που κρατήσαμε ζωντανά ως σήμερα.
Της Ιωάννας Συγκούνα, Φιλολόγου
Πολλές φορές όλοι μας έχουμε αναρωτηθεί για την προέλευση του ονόματος «Χρούσιας» του παραπόταμου του Αράχθου που περνάει δίπλα από το Συρράκο δίνοντάς του ζωή, παλμό και μαγευτικούς ήχους στην απέραντη ηρεμία και ησυχία που κυριεύει τον κάθε κάτοικο, περιηγητή, επισκέπτη.
Ανατρέχοντας στο διαδίκτυο καθώς και στο πεντάτομο έργο «Ελληνική Μυθολογία» της Εκδοτικής Αθηνών (της οποίας κύριος συγγραφέας και επιμελητής είναι ο Ιωάννης Κακριδής), θεωρώ ότι ανακαλύπτει κανείς την αλήθεια.