1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ανέκαθεν οι ταξιδιώτες (στο εξής θα τους καλούμε, Περιηγητές) χρησιμοποιούσαν εργαλεία για να πραγματοποιούν το στόχο τους, που ήταν η επαφή με νέους κόσμους (από το να οργανώνουν το ταξίδι και να χαράζουν την πορεία τους, μέχρι να περιηγούνται στους νέους τόπους). Τα εργαλεία αυτά εξελίχθηκαν στο χρόνο και από τα παραδοσιακά όργανα προσανατολισμού, τους χάρτες και τις εγκυκλοπαίδειες (και τα δύο σε έντυπη μορφή), περάσαμε στα τέλη του 20ου αιώνα στην πληροφόρηση μέσω του Internet, τους ψηφιακούς χάρτες και τα ηλεκτρονικά συστήματα γεωαναφοράς.
Διαχρονικά, το σενάριο που ακολουθεί ένας Περιηγητής αποτελείται από 4 βήματα:
1. απόφαση για την υλοποίηση του ταξιδιού – όπου λαμβάνεται η απόφαση για την επίσκεψη σε έναν τόπο,
2. συγκέντρωση πληροφοριών – όπου καταγράφονται πληροφορίες σχετικά με τον τόπο (άνθρωποι, φύση, υποδομές) και τη διαδρομή (είδος ταξιδιού, ιδιαιτερότητες, ενδεχόμενοι κίνδυνοι και πλάνα αντιμετώπισης),
3. υποστήριξη και καταγραφή – όπου ο Περιηγητής δέχεται βοήθεια από ανθρώπους, όργανα και συνοδευτικό υλικό για να εκτελέσει το σχέδιό του,
4. οργάνωση της γνώσης που αποκτήθηκε – όπου μετά την επιστροφή στην έδρα του, οργανώνει τις αναμνήσεις του και τις δημοσιοποιεί στο περιβάλλον του.
Περιηγήσεις
O τίτλος της ανακοινώσεως παραπέμπει ευθέως σε ερευνητικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Έχω, ήδη, σε προγενέστερες δημοσιεύσεις μου παραθέσει και αναλύσει ενδελεχώς το σκεπτικό, τη μέθοδο, αλλά και τα πρώτα αποτελέσματα του συγκεκριμένου προγράμματος, ώστε να περιττεύει η επανάληψή τους1. Eπιγραμματικώς μόνον, δίκην εισαγωγής και αδρομερούς υπενθύμισης, σημειώνω ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα, πενταετούς διάρκειας, με τον τίτλο «Διασχίζοντας την Πίνδο: Διαβάσεις και άμυνα» (2002–2006), πραγματώθηκε από το οικείο Tμήμα (Iστορίας, Aρχαιολογίας και Kοινωνικής Aνθρωπολογίας) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας μετά από άδεια του YΠΠO2. Yπεύθυνος σχεδιασμού και πραγμάτωσης της έρευνας είναι ο υπογραφόμενος. Tο πρόγραμμα απέβλεπε στην επισήμανση, καταγραφή και μελέτη του οδικού δικτύου της Πίνδου και των σημείων άμυνας της περιοχής, ώστε να διερευνηθεί η σχέση οδικού και αμυντικού δικτύου. H οροσειρά της Πίνδου αντιμετωπίζεται διαχρονικώς και ως σύνολο, από τα Kονιτσοχώρια και τα Zαγοροχώρια του Nομού Iωαννίνων, στα Bλαχοχώρια και Kουπατσοχώρια των Γρεβενών, στον Aσπροπόταμο και Kόζιακα (N. Tρικάλων) και στα χωριά των Aγράφων, τα πιο γνωστά ως χωριά της Aργιθέας (N. Kαρδίτσας).
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων καλεί τα μέλη και τους φίλους πού έχουν εμπειρία στην ορειβασία στην πρώτη περιβαλλοντική της εκδήλωση «Γνωριμία με τα βουνά μας» που θα πραγματοποιηθεί το Σαββατοκύριακο 10 και 11 Αυγούστου και περιλαμβάνει την ανάβαση στην κορυφή του Ολύμπου Μύτικας ή Πάνθεον στα 2917 μέτρα. Στόχος της πρωτοβουλίας της ΠΟΠΣΒ είναι να γνωρίσουν οι νέοι κυρίως τον πολύπτυχο κόσμο των βουνών καθώς και τους δεσμούς ανάμεσα στην φυσική και πολιτιστική κληρονομιά των Βλάχων. Η ετήσια αυτή περιβαλλοντική εκδήλωση ξεκινά φέτος από τον Όλυμπο και θα συνεχίσει στα βουνά της μητροπολιτικής βλαχικής Πίνδου. Την πρώτη αυτή περιβαλλοντική εκδήλωση την συνδιοργανώνουν η Π.Ο.Π.Σ Βλάχων και ο Ορειβατικός Σύλλογος Καλυβίων Κοκκινοπλού Ελασσόνας. Η διαδρομή διαμορφώνεται ως εξής:
ΣΑΒΒΑΤΟ 10 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013, ώρα 17:00 μ.μ
Άφιξη στον οικισμό ΚΑΛΥΒΙΑ ΕΛΑΣΣΟΝΟΣ 16km από Ελασσόνα. Από την πλατεία τού οικισμού ξεκινά ο δρόμος για τον Όλυμπο. Συνεχίζουμε με το αυτοκίνητο για 10 χιλιόμετρα ασφαλτοστρωμένου δρόμου .Εκεί παρκάρουμε τα αυτοκίνητα. Ακολουθούμε με τα πόδια την συνέχεια τού ιδίου δρόμου [χωματόδρομος σε κακή κατάσταση] για 15 χιλιόμετρα απολαμβάνοντας την θέα και την αγριότητα τού τοπίου και σε 2,5 ώρες φθάνουμε στα ΙΣΙΩΜΑΤΑ υψόμετρο 2600. Εκεί είναι το σημείο ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΗΣ και ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΗΣ.
H Margaret Masson Hardie Hasluck, (1885 - 1948), ήταν σκωτσέζα γεωγράφος, γλωσσολόγος, αρχαιολόγος και μελετητής. Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Αμπερντίν, όπου έλαβε τιμητική διάκριση στις κλασσικές σπουδές το 1907, και στη συνέχεια πήγε στο Πανεπιστήμιο Cambridge, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές της με άριστα το 1911. Στη συνέχεια παρακολούθησε την Βρετανική Σχολή στην Αθήνα. Παντρεύτηκε τον Frederick William Hasluck, διευθυντή της Βρετανικής Σχολής στην Αθήνα. Ταξίδεψε στα Βαλκάνια, πραγματοποιώντας ανθρωπολογική έρευνα στην Ήπειρο και τη Μακεδονία και έχτισε το σπίτι της στο Ελμπασάν της Αλβανίας. Η σελίδα μας αναδημοσιεύει το φωτογραφικό της αρχείο που φιλοξενείτε στο University College London με την άδεια Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 2.0. Στο αρχείο υπάρχουν φωτογραφίες της δεκαετίας του 1920-1930 απο τα χωριά Βωβούσα, Δίστρατο, Κεφαλόβρυσο, Λάιστα Ζαγορίου, Λαχανόκαστρο, Μαλακάσι, Μέτσοβο, Σαμαρίνα, Σμίξη, Φούρκα και τη Βέροια. Δείτε τις φωτογραφίες στην Gallery.