Οικονομία, επαγγέλματα, θρησκεία, εκκλησιαστικά μνημεία κ.α
Αποτιμώντας το έργο του Κ. Κρυστάλλη ένας παλαιότερος μελετητής και εκδότης του, ο Μ. Περάνθης, παρατηρούσε ότι ο ποιητής αυτός κατόρθωσε με τον θάνατό του να προσελκύσει το ενδιαφέρον των κριτικών σε βαθμό που δεν το πέτυχαν «άλλοι ανώτεροι του» [2] .
Οι ανθρώπινες κοινωνίες χαρακτηρίζονται από μεγάλη προσαρμοστικότητα στο φυσικό περιβάλλον, ενώ αξιοποιούν όλους τους διαθέσιμους πόρους, προκειμένου να προμηθευτούν τα αναγκαία για την επιβίωσή τους. Με άλλα λόγια, οι οικονομίες και οι κοινωνίες προσαρμόζονται στους γεωγραφικούς και οικολογικούς όρους, που τους έχουν τεθεί εξαρχής.
Σε απόσταση 2 χλμ. νοτιοδυτικά του χωριού Κλεινός (Κλεινοβός) Καλαμπάκας, στο βουνό Τριγγία ή Μπάμπα των ανατολικών υπωρειών της Πίνδου, σε υψόμετρο 1.160 μέτρων, βρίσκεται ο ναός των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, άλλοτε καθολικό της μονής Κλεινού.
Οι μετακινήσεις των ανθρώπων ανάμεσα σε διαφορετικές χώρες, που έχουν πάρει τεράστιες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια, δεν είναι εντελώς νεότερο φαινόμενο. Ορισμένες οικονομικές δραστηριότητες ήταν πάντα συνδεδεμένες με μακρινές διαδρομές που κάλυπταν μεγάλη γεωγραφική έκταση.
Αφορμή γι’ αυτή τη μελέτη μου έδωσε ένα γεγονός που συνέβη κατά την επιτόπια ερευνά μου στο χωριό Κεφαλόβρυσο (Μετζιτιέ) Πωγωνίου. Σε μια στιγμή συζητώντας με ηλικιωμένους πληροφορητές στο καφενείο, χρησιμοποίησα τον όρο «Αρβανιτόβλαχοι» για τους κατοίκους του χωριού.
Το χωριό Περιβόλι βρίσκεται στο νομό Γρεβενών. Οι κάτοικοι του είναι βλαχόφωνοι και ακολουθούν τον ημινομαδικό τρόπο ζωής. Δηλαδή τους ανοιξιάτικους και καλοκαιρινούς μήνες τους περνάνε στα βουνά ενώ τους χειμωνιάτικους στα χειμαδιά. Στην περιοχή της Μαγνησίας εντοπίζουμε Περιβολιώτες εγκατεστημένους στο Βελεστίνο, μέρος που αποτελεί και τον κυριότερο τόπο χειμερινής τους διαμονής, στο Μικρό Περιβολάκι, χωριό το οποίο κατοικείται εξ’ ολοκλήρου από Περιβολιώτες, στα Κανάλια, στην Αγία Παρασκευή Βόλου, της οποίας ο αρχικός πυρήνας αποτελούνταν από Περιβολιώτες, στην Άλλη Μεριά καθώς και μεμονωμένους στην πόλη του Βόλου. Επίσης Περιβολιώτες βρίσκονται στα χωριά της Λάρισας, Νέο Περιβόλι, Καλοχώρι, Χειμάδι, Μακρυχώρι, Αγναντερή. Ακόμα Περιβολιώτες κατοικούν στα χωριά Σκυλίτσι, Σταυρός και Διαβατό, κοντά στη Βέροια, καθώς και στα Γρεβενά, στα Τρίκαλα (στη συνοικία Κουτσομήλια), στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα1 . Εξετάζοντας κάποιος τις επαγγελματικές ασχολίες των κατοίκων του χωριού θα εντυπωσιαστεί από την ποικιλία των δραστηριοτήτων στις οποίες επιδίδονταν οι Περιβολιώτες.