Βλάχοι και ελληνισμός

Tra s’dzic tut tsi-am pri suflit, o Pirivole dzînni
Για να πώ όλα όσα εχω στην ψυχή ω Περιβόλι πες μου
La cari s’ñi aspun eu dorlu, la tini i la Armâni? 
Σε ποιόν να πω εγώ τον πόνο μου σε σένα ή στους Αρμάνους;
Στο χωριό Περιβόλι της Πίνδου, κουρνιασμένο σε μιά πλαγιά πάνω από τον πανέμορφο εθνικό δρυμό με το περίεργο όνομα Βάλια Κάλντα, βρίσκεται ένα μικρό ξενοδοχείο. Για να χτιστεί και να λειτουργήσει αφιέρωσε όλες του τις οικονομίες ένας μετανάστης στην Αμερική, ο Βιργίλιος Περδίκης.

Η γενετική δομή των βλαχόφωνων Ελλήνων ίδια με των υπόλοιπων πληθυσμιακών ομάδων
Όπως Σαρακατσάνων, Καραγκούνηδων κ.ά., όπως αποδεικνύει μέσα από έρευνά του στο εργαστήριο ανθρωπολογίας ο καθηγητής Δ.Π.Θ. και πρόεδρος του δραστήριου πολιτιστικού συλλόγου Βλάχων Θράκης Νικόλαος Ξηροτύρης.
Με ενδιαφέρουσες εισηγήσεις πάνω στα νεότερα αποτελέσματα της έρευνας της γενετικής δομής των Βλάχων, στους Βλάχους που βρίσκονται στα ανατολικά του Αξιού, στην ιστορία των Βλάχων της Ξάνθης, τον αυτοσχεδιασμό του "Κορυφαίου" στον τσάμικο, την μουσικοχορευτική παράδοση της Μηλιάς Μετσόβου, καθώς επίσης στους λατινόφωνους Έλληνες με την ιστορία, τη γλώσσα και τη λαογραφία τους, αλλά και τη μουσικοχορευτική παράδοση των βλαχοφώνων Ελλήνων, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 6ου σεμιναρίου λαογραφίας και βλαχικών παραδοσιακών χορών χτες στην αίθουσα του εργατικού κέντρου Ξάνθης. 

Εδώ και χρόνια "χόμπυ" μου είναι να διαβάζω για τους Βλάχους. Έχω μαζέψει βιβλία, αποκόμματα εφημερίδων, ιστοσελίδες και έχω συζητήσει με ανθρώπους που άλλοι λίγο, άλλοι καθόλου και κάποιοι πολύ έχουν ασχοληθεί με το θέμα... Κατά αρχάς να δηλώσω ότι θεωρώ ότι είμαι δικαιωματικά Ελληνίδα εφόσον οι πρόγονοί μου τόσο από τον πατέρα μου όσο και από την μητέρα μου κατοικούν σ' αυτόν τον τόπο από ιδρύσεώς του, μόχθησαν για την ανεξαρτησία της Ελλάδας, έζησαν σαν Έλληνες, δημιούργησαν σαν Έλληνες και πρόσφεραν εξίσου με κάποιους άλλους που θεωρούν εαυτούς απευθείας απόγονους του Περικλή.

Πολλά έχουν γραφτεί για το ποιοι ή τι είναι οι Βλάχοι και σίγουρα υπάρχουν πολλές απόψεις, λιγότερο ή περισσότερο πειστικές. Μία απλή προσέγγιση αυτών των ερωτημάτων θα επιχειρηθεί εδώ εξετάζοντας τα διάφορα ονόματα με τα οποία είναι γνωστοί οι Βλάχοι. Θα πρέπει να εξετάσουμε τόσο τους αυτοπροσδιοριστικούς όρους και τους ενδοφυλετικούς όρους διάκρισης που χρησιμοποιούν οι ίδιοι οι Βλάχοι, όσο και τους όρους που χρησιμοποιούν για να τους προσδιορίσουν οι αλλόγλωσσοι και γειτονικοί προς αυτούς πληθυσμοί.
Όπως επίσης και τους νεολογικούς όρους που δημιούργησαν οι διάφοροι κατά καιρούς επιστήμονες και ερευνητές που ασχολήθηκαν με Βλάχους, αλλά και όρους που είναι απόρροια πολιτικών καταστάσεων. Οι απαντήσεις γύρω από την ονοματολογία των Βλάχων μπορούν να οδηγήσουν στο διαχωρισμό ανάμεσα στο μύθο και την πραγματικότητα.