Στις 24 Απριλίου του 1877 η Ρωσία κήρυξε τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία με αφορμή την καταπίεση των Ορθοδόξων στα εδάφη της τελευταίας. Μετά από σκληρές και πολύνεκρες μάχες τα ρωσικά στρατεύματα, αφού πρώτα διέσχισαν τις Μολδαβία,Ρουμανία και Βουλγαρία, προέλασαν μέχρι τα πρόθυρα της Κωνσταντινούπολης και συγκεκριμένα ως το προάστιο του Αγίου Στεφάνου.
Ιστορίες - γεγονότα
Αν η ελληνορωμαϊκή παράδοση αποτελεί τη βάση του ευρωπαϊκού πολιτισμού, τότε η Ελλάδα και η Ρουμανία πληρούν τις περισσότερες προϋποθέσεις σε σύγκριση τις άλλες βαλκανικές χώρες να ανήκουν στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο χώρες εξαιρούνται από τον βαλκανικό χώρο με τη στενή σημασία του όρου και εντάσσονται στον ευρύτερο χώρο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, διότι έχουν περιοχές στις οποίες από πολιτισμική άποψη είναι ορατή η δυτική επίδραση. Δεν πρόκειται βέβαια μονάχα για την κληρονομιά της αρχαιότητας. Οι ηγεμονίες της Βλαχίας και της Μολδαβίας, που αναδύθηκαν τον 14ο αιώνα, ανέπτυξαν στενές πολιτικές, οικονομικές και θρησκευτικοπολιτιστικές σχέσεις με το ήδη συρρικνωμένο Βυζάντιο και υπήρξαν τόπος καταφυγής πολλών Ελλήνων.
Ένα ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ για τη δράση των κατοίκων της υπαίθρου κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου. Το ντοκιμαντέρ αυτό εξιστορεί τα γεγονότα έτσι όπως τα έζησε ο κος Γιώργος Οικονόμου από το βλαχοχώρι Βρυσοχώρι Ζαγορίου, κατά την εισβολή των Ιταλικών δυνάμεων στον πόλεμο του 1940. Συγκλονιστική αφήγηση των γεγονότων εκείνης της περιόδου που έλαβαν χώρα στην περιοχή της Κόνιτσας και τα χωρία πέριξ της επαρχία της, από έναν πολεμιστή, από έναν Έλληνα στρατιώτη, που έδωσε τα πάντα για να μην πατήσει στην Ελλάδα το πόδι κανενός ξένου κατακτητή.
Κατά τις πρώτες μέρες της ιταλικής εισβολής, οι κάτοικοι των ορεινών χωριών της Ηπείρου αντιμετώπισαν αποτελεσματικά τα εχθρικά στρατεύματα, αποτρέποντας την προέλασή τους. Διέθεταν ένα σημαντικό πλεονέκτημα: Καθώς ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι, γνώριζαν τον τόπο τους σπιθαμή προς σπιθαμή. Το ντοκιμαντέρ διερευνά τους όρους και τις προϋποθέσεις που οδήγησαν στην κινητοποίηση των τοπικών κοινωνιών και στην ευρεία συμμετοχή των κατοίκων, με σκοπό την απόκρουση της επίθεσης.
Χωμένη και χαμένη στις δασοσκέπαστες βορινές πλαγιές του Σμόλικα, σε υψόμετρο 1360 μέτρων και σ’ απόσταση 42 χιλιομέτρων από την Κόνιτσα, η Φούρκα είναι το χωριό που «έζησε» περισσότερο ίσως από οποιοδήποτε άλλο, την εποποιία του αποσπάσματος της Πίνδου και τη συντριβή της φημισμένης Μεραρχίας των Ιταλών αλπινιστών Τζούλια στον πόλεμο του 40.
Αποκομμένο ουσιαστικά το μικρό χωριό απ’ τον υπόλοιπο κόσμο, μ’ όλη την ύπαρξη ενός πανάθλιου αμαξόδρομου που το δένει τον καιρό της καλοσύνης με το Κεράσοβο, μ’ ένα ψυχομέτρι από μεσοκαιρίτες και γέροντες που δε φτάνουν μήτε στους εκατό, ζει τη δική του σιωπηλή και στερημένη απ’ τ’ αγαθά του πολιτισμού ζωή κι αφουγκράζεται με τις ώρες τους απόηχους της πρόσφατης δόξας του. Της δόξας που κέρδισε τις πρώτες μέρες του πολέμου του 40, όταν ανυποψίαστο γίνονταν το επίκεντρο της μεγάλης μάχης της Πίνδου, δόξας για την οποία και τιμήθηκε απ’ το Έθνος με τον Πολεμικό Σταυρό, τιμή που σπάνια απονέμεται σε χωριό για το σύνολο των εθνικών του υπηρεσιών.