Οι βυζαντινο-βουλγαρικές συγκρούσεις και η οριστική διάλυση του πρώτου βουλγαρικού κράτους το 1018 μ.Χ. φέρνουν στο ιστορικό προσκήνιο των Βαλκανίων ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες που φέρουν τη νεοφανή1 ονομασία Βλάχοι2. Παρά τη γεωγραφική τους διασπορά, αυτοί εμφανίζονται εξαρχής ως φορείς συγκεκριμένων κοινωνικοοικονομικών χαρακτηριστικών, ορισμένα από τα οποία καθίστανται δομικά στοιχεία του τρόπου οργάνωσης των κοινωνιών τους σε όλη τη διάρκεια του παραδοσιακού κόσμου.
Η επισήμανση μίας ρομανικής γλωσσικής ταυτότητας, επιβίωση μίας ανατολικής εκδοχής της sermo vulgaris3, οδήγησε συχνά την ιστορική έρευνα στην αναζήτηση ενός καταγωγικού μύθου για τους Βλάχους. Επικεντρωμένη, κυρίως, σε ερμηνείες που διαπνέονται από τη σύγχρονη εθνολογική πραγματικότητα του βαλκανικού κόσμου, εμβάθυνε συχνά σε προγενέστερες της εμφάνισής τους εποχές. Αγνοήθηκε, έτσι, σε σημαντικό βαθμό το ιστορικό πλαίσιο εντός του οποίου αναδύονται αρχικά οι Βλάχοι, ως διακριτή πληθυσμιακή ομάδα, γεγονός που δεν ευνόησε μία συνολική ανάγνωση των μεσαιωνικών κοινωνιών τους. Ανεξάρτητα, όμως, από τις εθνικές αφηγήσεις αναφορικά με την προέλευσή τους, οι πρώτες ιστορικές αποτυπώσεις σκιαγραφούν έναν πληθυσμό που αναδύθηκε μέσα από τις διαδικασίες συγκρότησης του μεσαιωνικού κόσμου των Βαλκανίων.
Ιστορίες - γεγονότα
Η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων
1. ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΑΝΑΒΙΩΣΗΣ
1.1. Τα Ολύμπια πρόδρομος της Αναβίωσης
Με την πάροδο των αιώνων πολλοί ήταν αυτοί που αναζητούσαν την κοιτίδα του Ολυμπισμού και κατά καιρούς έκαναν και σκέψεις για την αναβίωση των αγώνων. Την πρώτη προσπάθεια αναβίωσης των αγώνων επιχείρησε σε τοπικό επίπεδο ο δήμος Λετρίνων ( Πύργος Ηλείας ) το 1838.1 Σύμφωνα με τον Ε. Σκιαδά, ο γειτονικός στην Ολυμπία μικρός δήμος των Λετρίνων παίρνοντας αφορμή από την καθιέρωση της 25ης Μαρτίου ως εθνικής εορτής αποφάσισε από το 1838 να τελεί εκείνη την ημέρα αναβιωμένους ολυμπιακούς αγώνες. Η σκέψη ήταν ιδιαίτερα σημαντική ως η πρώτη που αντιμετώπιζε πρακτικά την διοργάνωση των αγώνων στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, αλλά τελικά η πρόταση επιτεύχθηκε με την αναβίωση των αγώνων στην Αθήνα το 1896 όπου βρήκε και την εφαρμογή της.2
«Συνεννοήσεις διεξάγονται μεταξύ του Προέδρου του Ρωμουνομακεδονικού Συλλόγου γερουσιαστού Λεόντη και των υπουργών Λαχωβάρη και Δισέσκου, όπως δοθή, επί τη ευκαιρία των εορτών, εις τους ταλαιπωρουμένους Ρωμούνους της Μακεδονίας, μέρος του χρηματικού ποσού το οποίον η ρουμουνική Κυβέρνησις εισέπραξε παρά των Ελλήνων (της Ρουμανίας), δια της αυξήσεως των δασμολογίων, κατά την διακοπήν των Ελληνορωμουνικών σχέσεων.
»Το ποσόν τούτο, ανερχόμενον εις εν και ήμισυ εκατομύριον φράγκων, ευρίσκεται κατατεθειμένον παρά τω υπουργώ των Εξωτερικών στρατηγώ Λαχωβάρη.
» Ο κ. Λεόντης, εν τούτοις, εξέφρασε την γνώμην, ότι το ποσόν τούτο δεν έινε ανάγκη απόλυτος να δοθή τώρα αμέσως, καθ’ ότι αι συγκοινωνίαι εν Μακεδονία είναι πλημμελείς, επί πλέον δε οι δρόμοι είνε επικίνδυνοι και οι Αρρωμούνοι είνε συνηθισμένοι εις την πενίαν.
Οι μετά βαθυτάτου σεβασμού και αρρήτου ευγνωμοσύνης υπογεγραμμένοι Ελληνόβλαχοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί Κρουσόβου, της αναξιοπαθούσης εσχατιάς του Ελληνισμού δεινώς δε δοκιμασθείσης και δοκιμαζομένης έτι, αλλ' όμως στερρώς εχομένης της πατρώας θρησκείας και γλώσσης, της ακροπόλεως ταύτης της Ορθοδοξίας, τέκνα πειθήνια και αφωσιωμένα τη Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία, ού μην δ' αλλά και πιστότατοι υπήκοοι της Αυτού Μεγαλειότητος του Άνακτος ημών, αρρήκτω ηθικώ δεσμώ συνηνωμένοι, εν αδιασπάστω συνεκτικώ κρίκω κεκυρωμένω υπό των πατροπαραδότων παραδόσεων, συν τη εν ήθοις τε και εθίμοις κεκτημένη αφοσιώσει μετά των ελληνιστί διαλεγομένων αδελφών ημών, αυθορμήτως, μετ' αποστροφής και αγανακτήσεως, αποκηρύττομεν γεγωνυία τη φωνή και ομοθύμως καταδικάζομεν, ευλαβώς διαμαρτυρίαν ποιούμενοι, ως παντάπασιν εξευτελιστικόν και μονονού παραπαιόντων και παράκρουσιν φρενών υποστάντων, το αντικρύς μωρόν και σαθρότατον διάβημα των ευαριθμότατων αργυρωνήτων, ου μην δε και πάσης αντιλήψεως εχεφρόνων ανθρώπων εστερημένων προπαγανδιστών συμπολιτών ημών, των, καίπερ αφθόνω χρυσίω δημιουργηθέντων και συγκρατουμένων, αλλ' όμως μόλις τον ασήμαντον αριθμόν των 100 οικογενειών απαρτιζόντων...