Μόλις εβγάλαμε τον ανήφορα του Διποτάμου κ' εκονέψαμε στες Δυο Εκκλησίες. Μας είχε πάρει το μεσημέρι. Φωτιάν έχυνε ο ουρανός από πάνου μας. Ο ήλιος εζάριζε. Αύγουστος μήνας. Βάχτι καλοκαίρι. Της ποταμιάς η πνοή δεν έφταν' εδώ. Και τ' αέρι που κατέβαζαν τα βουνά, άναφτε στην πετρίλα που πέρναε και μας έπνιγε τον ανασασμό. Και δε δύνονταν να μας δροσερέψουν ούτε η πρασινάδα του αριού λόγγου που διαβαίναμε, ούτε της ρεμματιάς το τρεχάμενο λιγοστό νερό. Μαραμένες από το λιοπύρι και ξεδροσισμένες εκρέμονταν από τα πουρνάρια η αγράμπελες, παρόμοιες με την κόρη του Θεόκριτου ύστερ' από το κρυφό πλάγιασμά της με το ερωτεμένο το βοσκόπουλο. Και στα λουμάκια οι ζιζικάδες εσυγκρατούσαν τ' ατέλειωτο και μονότονο τραγούδι τους. Τα πουλάκια της ερημιάς δεν ακουγόταν. Πετούσαν από κλαρί σε κλαρί με ξανοιγμένα τα στόματα από την κάψα, ζητώντας δροσιά, βουβά κι άλαλα, με την αγωνία ζωγραφισμένη στα μικρά ζωηρά ματάκια τους. Η γαλατσίδα, η σχοιναριά και το χαμοκέρασο ανάδιναν βαριά σύσμιχτη μυρουδιά, θερμασμέν' από την αχτίδα. Και μας εζάλιζε η αντιλιάδα που βάριε στα πετρώματα κ' έπεφτε σα χεριά πύρινη στα κουρασμένα μάτια μας.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η εθνολογική (εθνοκοινωνιολογική και ιστορικο-γεωγραφική) μελέτη των πολιτισμικών στοιχείων μιας κοινωνίας μπορεί να μας δώσει μια σφαιρική εικόνα της λειτουργίας και της διαχρονικής εξέλιξης του κοινωνικού και πολιτισμικού της συστήματος. Ταυτόχρονα μπορεί να μας βοηθήσει στην κατανόηση των εθνογενετικών και εθνομεταμορφωτικών διαδικασιών που συμβαίνουν σε ένα γεωγραφικό χώρο.
Η εργασία αυτή, που μπόρεσε τελικά να τυπωθεί μετά από δέκα περίπου χρόνια, αφότου έλαβε την οριστική μορφή της, είχε πολλές περιπέτειες. Το 1984, με την έκδοση του βιβλίου μου «Η εξαγορά της νύφης», είχε αναγγελθεί η δημοσίευσή της στον 26ο τόμο της Επετηρίδας του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών. Ο τόμος όμως αυτός μετά από έξι χρόνια δεν έχει αρχίσει ακόμα να τυπώνεται και κανείς δεν μπορεί να βεβαιώσει πότε θα γίνει αυτό. Έτσι η κακοδαιμονία που μαστίζει θεσμούς και ιδρύματα στην Ελλάδα και οφείλεται είτε σε οικονομικούς λόγους είτε στον ανθρώπινο παράγοντα, δεν επέτρεψε να παρουσιασθεί η εργασία στον παραπάνω τόμο.
Η έκδοση της εργασίας αυτοτελώς σε μορφή μικρής μονογραφίας κρίθηκε αναγκαία από τη στιγμή που η μελέτη αποτέλεσε το θέμα (σενάριο) εθνογραφικής ταινίας (ντοκυμανταίρ) στα πλαίσια σχετικού προγράμματος του Υπουργείου Πολιτισμού.

Τις τελευταίες δεκαετίες ένα σύνθημα που αναρτήθηκε στους τοίχους της Αθήνας προκάλεσε την αντίδραση συλλόγων βλαχόφωνων, οι οποίοι θεώρησαν ότι αυτό από τη μια μεριά αμφισβητούσε την εθνολογική τους συνείδηση και από την άλλη υποτιμούσε και διακωμωδούσε τον πολιτισμό και την προσφορά τους, δεδομένου ότι η πρωτεύουσα είναι γεμάτη από ιδρύματα που χτίστηκαν και λειτουργούν με διαθήκη Βλάχων εμπόρων και επιχειρηματιών. Το σύνθημα «έξω οι βλάχοι από την Αθήνα» έθετε το βλάχικο ζήτημα του παρελθόντος με άλλους όρους, εντασσόταν στη συνθηματολογία των τοίχων, η οποία αργότερα αναφέρθηκε και στους μετανάστες από την Ανατολή, την Αφρική και τα Βαλκάνια (Αλβανούς), ή αποτελούσε μέρος της συζήτησης για το νεοελληνικό πολιτισμό, στοιχεία του οποίου αποτυπώνονταν στην οικιστική οργάνωση της πόλης, ιδίως της Αθήνας στη μεταπολεμική περίοδο;
Προφανώς η συνθηματολογία του τοίχου διαμαρτύρεται για την άναρχη ανάπτυξη της πόλης, για τα αποτελέσματα που είχε το γεγονός ότι η Αθήνα έγινε ένα μεγάλο κεφάλι στο αδύναμο σώμα της Ελλάδας κατά τον Burgel, με όλες τις επιπτώσεις στο οικιστικό περιβάλλον και στην καθημερινότητα των ανθρώπων . Η κατηγορία «βλάχος» ταυτίζεται με την ιδεολογία του λαϊκισμού, που διαπότισε τη σχέση της εξουσίας με το περιβάλλον, τα πεζοδρόμια, το πράσινο, τους πολίτες, και οδήγησε σε μια τραγελαφική κατάσταση.

Γενικά
Η γέννηση θεωρούνταν αναμφισβήτητα ένα σημαντικό γεγονός στη ζωή του νέου ζευγαριού, των συγγενικών του προσώπων αλλά και της μικρής κοινότητας που λάμβανε χώρα. Ήταν το ποθούμενο και επιδιωκόμενο παρά τις δυσκολίες της κυήσεως του τοκετού και της έλλειψης οργανωμένης ιατρικής φροντίδας.
Όλος ο κόσμος παλιά έδινε μεγάλη σημασία στη μεγάλη οικογένεια με πολλά παιδιά και δεν υπολόγιζαν, όπως σήμερα, τη φτώχεια και τις στερήσεις. Επιθυμούσαν περισσότερο τα αγόρια για πολλούς και διάφορους λόγους. Για παράδειγμα, ήθελαν αρσενικά για να ‘κρατηθεί το όνομα’, όπως επίσης και για τις δουλειές που ήταν βαριές και σκληρές.
Βέβαια ένας σημαντικός λόγος που υπήρχε υπεργεννητικότητα ήταν γιατί η παιδική θνησιμότητα ήταν παλιά αυξημένη Από τα πολλά παιδιά που γεννιούνταν τελικά επιζούσαν πολύ λίγα. Για να επιζήσουν τα παιδιά τους, τα έδιναν και ‘μαγικά’ ονόματα. Αν ήταν, δηλαδή, κορίτσι το ονόμαζαν Ζωή ( Ζόϊα), ή αν ήταν αγόρι το έλεγαν Ζήση ή Στέργιο (να στεργιώσει) κλπ.