Για άλλη μια φορά αποτίουμε σήμερα φόρο τιμής στο Ολοκαύτωμα της Κουτσούφλιανης. Μέρα μνήμης η σημερινή. Μέρα που πρέπει να μας θυμίζει ότι οφείλουμε να αντιστεκόμαστε και να βάζουμε το σύνορο όταν κι όπου πρέπει.
Βρισκόμαστε σε μια δύσκολη περίοδο για την Πατρίδα.Και φαίνεται ότι έχουμε ανάγκη όσο ποτέ άλλοτε από την ιστορική μνήμη, τις πράξεις που καταγράφηκαν με θετικό πρόσημο στη συλλογική συνείδηση του Έθνους. Ταυτόχρονα έχουμε ένα μεγάλο χρέος. Τη μεταλαμπάδευσή τους στις νεώτερες γενιές.
Ήταν και τότε, το 1898, το ελληνικό κράτος ήταν χρεωκοπημένο και ηττημένο στρατιωτικά.
Αυτό δεν πτόησε τους Κουτσουφλιανίτες Βλάχους να διαλέξουν.
Και διάλεξαν την Ελπίδα που μόνο μια ελεύθερη Πατρίδα μπορεί να προσφέρει.
Διάλεξαν την προοπτική που μόνο η δουλειά κι η δημιουργική Πράξη και Σκέψη εγγυώνται.

Οι διάφορες μελέτες αναγνωρίζουν το ιστορικό γεγονός πως τα σημερινά βλαχοχώρια και οι εγκαταστάσεις των Βλάχων στην περιοχή του Βερμίου, της Βέροιας και της Νάουσας είναι αποτέλεσμα πληθυσμιακών μετακινήσεων και πως αυτά εδραιώθηκαν και αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, με εναρκτήριο ορόσημο την καταστροφή της Νάουσας στα 1822. Έτσι, γεννάται το ερώτημα για την παρουσία Βλάχων στην περιοχή σε παλαιότερους χρόνους [1]. Ταξιδεύοντας στο παρελθόν, γνωρίζουμε πως δύο αιώνες πριν, κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα, είχε, ήδη, διαμορφωθεί και αναπτυχθεί, στις πλαγιές του Βερμίου, το οικιστικό δίκτυο μίας ομάδας χριστιανικών χωριών που βρίσκονταν σε άμεση σχέση με τη μικρή, αλλά δυναμική και, μάλλον, προνομιούχα, τότε, πολιτεία της Νάουσας, όπως και με το διοικητικό κέντρο της Βέροιας.

Η παρούσα εργασία αποτελείται από δυο αυτοτελή και ανεξάρτητα μέρη: Το πρώτο μέρος αφορά το κουδούνι και το δεύτερο τα αυτοσχέδια ηχητικά - μουσικά όργανα, παιδικά ή όχι. Το κουδούνι ανήκει στην οικογένεια των ιδιόφωνων οργάνων και είναι μάλιστα ένα από τα αρχαιότερα, αφού χρησιμοποιείται ήδη από την εποχή του Χαλκού! Θεωρείτο πως ο ήχος του κουδουνιού είχε μαγικές προστατευτικές δυνάμεις. Ως εκ τούτου, το χρησιμοποιούσαν για να ξορκίσουν ξωτικά και κακά πνεύματα, για να προστατέψουν ζώα και ανθρώπους από ασθένειες και βασκανίες, καθώς και σε μυστικιστικές τελετές και για να προφυλάξουν ναούς και ιερούς χώρους. Με τα χρόνια όμως, το κουδούνι έχασε σιγά-σιγά τις υπερφυσικές του ιδιότητες και κατέληξε απλό ηχητικό αντικείμενο - εργαλείο που βοηθάει τον τσοπάνη να βρίσκει το κάθε ζώο του κοπαδιού του. Παρ’ όλα αυτά, διατηρεί ακόμα την παλιά του φύση σε διάφορα έθιμα και δρώμενα της Ελλάδας.

Η φωτογραφική «συλλογή» online στο Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα

Το σύνολο των φωτογραφιών που συλλέχθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν στις εκδόσεις της εργασίας «Μελέτες για τους Βλάχους», στα ελληνικά και τα αγγλικά, παραχωρήθηκε στο Ίδρυμα Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα στη Θεσσαλονίκη, ως μία ελάχιστη ένδειξη ευγνωμοσύνης για την αρωγή που μου προσφέρθηκε κατά τη διάρκεια της έρευνας. Οι φωτογραφίες προέρχονται από οικογενειακά αρχεία, προσωπικές συλλογές, συλλογές πολιτιστικών συλλόγων και δημοσιεύσεις σε εργασίες άλλων μελετητών. Τα ονόματα, η προέλευση, οι πηγές και πολλές φορές και οι πρωταρχικοί καλλιτεχνικοί δημιουργοί των φωτογραφιών καταγράφονται αναλυτικότερα στις εκδόσεις της σειράς «Μελέτες για τους Βλάχους».