«Η Μοσχόπολις δύναται να καυχηθή, ότι έσχεν … άντρας λογίους, οίτινες διά της φιλεργίας αυτών και των συγγραφών ουκ ολίγον συνετέλεσαν εις την ανύψωσιν της αγωγής του υπό των τυράννων δυναστευομένου ελληνικού έθνους… ακμάζοντα ελληνικά σχολεία, ίδρυμα ανωτέρας εκπαιδεύσεως, ιδρυθέν τω 1774 υπό το όνομα Νέα Ακαδημία δηλούσι τας προόδους της πόλεως»¹ . Αυτή είναι η εικόνα της Μοσχόπολης, έτσι όπως παραδίδεται στις σελίδες του Νέου Ελληνομνήμωνα του 1913 από τον Σπυριδώνα Λάμπρου, διαπρεπή Έλληνα ιστορικό και καθηγητή του Πανεπιστημίου των Αθηνών.

Η Μοσχόπολη ή Βοσκόπολη (αλβ. Voskopojë), χωριό σήμερα της Βορείου Ηπείρου, βρίσκεται σε υψόμετρο 1.200 μέτρων, περίπου 20 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Κορυτσάς² .

Το έργο του Λεωνίδα Μακρή, λογοτεχνικό και λαογραφικό, αποτελεί λόγω της ιδιορρυθμίας και της ποικιλομορφίας του πραγματική πρόκληση για έναν σύγχρονο μελετητή, ο οποίος εύκολα μπορεί να διαπιστώσει ότι έχει να κάνει με μια ενδιαφέρουσα προσωπικότητα. 

ΠΑΛΙΟ ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΟ ΕΘΙΜΟ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ
Στην Βέροια το καρναβάλι ήταν εντυπωσιακό, όμως στις αρχές της 10ετίας του ‘60 ατόνησε εξαιτίας ενός θανάτου κάποιου πλούσιου Εβραίου πιθανόν από καρναβαλιστές κατά την περίοδο της Αποκριάς. Από τότε έγιναν κάποιες προσπάθειες αναβίωσης του καρναβαλιού από μέρους του Δήμου της Βέροιας, πιστεύουμε με λάθος προσανατολισμό (ξενικά και μοντέρνα πρότυπα) με κάποια επιτυχία αλλά χωρίς διάρκεια
Αυτό που ήταν σημαντικό την περίοδο της Αποκριάς στην Βέροια ήταν το έθιμο των «Καπεταναραίων, Βοσκοπούλων και Μαγκών», το οποίο είχε ανθήσει πολύ στα χρόνια του μεσοπολέμου. Το έθιμο τελούνταν με μπουλούκια ντόπιων Βεροιωτάδων, διπλανών χωριών (π.χ. Κόκοβα σημερινό Πολυδένδρι) και από βλαχόφωνους της πόλης. Τo μπουλούκι των Βλάχων από το Ξηρολίβαδο ήταν το πιο εντυπωσιακό. Από τα άλλα βλαχοχώρια (Σέλι, Κουμαριά) δεν είχαμε ιδιαίτερο μπουλούκι. Εάν ήθελε κάποιος από αυτά τα χωριά να συμμετέχει στο έθιμο πήγαινε με το μπουλούκι των Ξηρολιβαδιωτών. Όταν οι Βεροιώτες δεν έβγαζαν μπουλούκι, τότε έρχονταν και ντύνονταν με το μπουλούκι των Βλάχων. Από τους ντόπιους Βεροιώτες που ντύνονταν Καπεταναραίοι, αναφέρεται ο Κολοκοτρώνης (μαρτυρία του μακαρίτη Τσιαμήτρου Η. Κώστα).

O τίτλος της ανακοινώσεως παραπέμπει ευθέως σε ερευνητικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Έχω, ήδη, σε προγενέστερες δημοσιεύσεις μου παραθέσει και αναλύσει ενδελεχώς το σκεπτικό, τη μέθοδο, αλλά και τα πρώτα αποτελέσματα του συγκεκριμένου προγράμματος, ώστε να περιττεύει η επανάληψή τους¹. Eπιγραμματικώς μόνον, δίκην εισαγωγής και αδρομερούς υπενθύμισης, σημειώνω ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα, πενταετούς διάρκειας, με τον τίτλο «Διασχίζοντας την Πίνδο: Διαβάσεις και άμυνα» (2002–2006), πραγματώθηκε από το οικείο Tμήμα (Iστορίας, Aρχαιολογίας και Kοινωνικής Aνθρωπολογίας) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας μετά από άδεια του YΠΠO². Yπεύθυνος σχεδιασμού και πραγμάτωσης της έρευνας είναι ο υπογραφόμενος. Tο πρόγραμμα απέβλεπε στην επισήμανση, καταγραφή και μελέτη του οδικού δικτύου της Πίνδου και των σημείων άμυνας της περιοχής, ώστε να διερευνηθεί η σχέση οδικού και αμυντικού δικτύου. H οροσειρά της Πίνδου αντιμετωπίζεται διαχρονικώς και ως σύνολο, από τα Kονιτσοχώρια και τα Zαγοροχώρια του Nομού Iωαννίνων, στα Bλαχοχώρια και Kουπατσοχώρια των Γρεβενών, στον Aσπροπόταμο και Kόζιακα (N. Tρικάλων) και στα χωριά των Aγράφων, τα πιο γνωστά ως χωριά της Aργιθέας (N. Kαρδίτσας).