Η εικόνα της Παναγιάς της "Οδηγήτριας" ζωγραφισμένη στην Βενετία πριν 400 χρόνια βρίσκεται σήμερα στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής του Αργους Ορεστικού.
Κάθε χρόνο οι Γραμμουστιάνοι την ανεβάζανε πάνω σε ειδικό άλογο ντυμένη με κόκκινο βελούδο με χρυσά σιρίτια την τοποθετούσαν στην εκκλησιά της Παναγιάς για όλο το καλοκαίρι και μετά με τον ίδιο τρόπο την κατέβαζαν όταν έφευγαν για τα χειμαδιά. Στη Βενετία είναι επίσης τυπωμένο και το Ιερό Ευαγγέλιο της Παναγιάς της Γράμμουστας. Μπορούμε να διαβάσουμε «Εν Ενετίησιν 1748». Το ευαγγέλιο δείγμα υψηλής βενετσιάνικης αισθητικής, είναι θαυμάσια εικονογραφημένο και φέρει παραστάσεις από τη ζωή του Χριστού και από τους Ευαγγελιστές.

Από το βιβλίο του Δημήτρη Στεργίου «4.500 μυκηναϊκές, ομηρικές, βυζαντινές και νεοελληνικές λέξεις στο βλάχικο λόγο» (Εκδόσεις Παπαδήμα, τηλ. 210 3627318) δημοσιεύουμε τις κυριότερες μυκηναϊκές και ομηρικές.

Α

• Α = α (επιφώνημα για την έκφραση θαυμασμού, λύπης, έκπληξης κλπ. Πρόκειται για το αρχαίο ελληνικό α (με ψιλή και περισπωμένη) και α (με ψιλή και οξεία)
• Α = α (Επιτατικό. Μπαίνει στην αρχή της λέξης και επιτείνει ή τονίζει ακόμη περισσότερο την έννοιά της. Είναι συνήθης η χρήση στην ελληνοβλαχική του γράμματος αυτού, όπως και στα ομηρικά έπη).
• Αβανιάα= αβανιά (από το α- βάνης). Ζημιά, ρετσινιά, συκοφαντία
• Αγάλια ή αγάλεα ή αγάλε= σιγά (επίρρημα). Κατά τον Κοραή, η λέξη αυτή παράγεται από το «αγανός» = ήμερος, μαλακός, πράος
• Άγανο = αγάνι, που τσιμπάει (ομηρική λέξη «άκανος» = «ακή». Βλέπε πιο κάτω και «άκο = βελόνι»)
• Αγανόο= μαλακό (πανί). Ομηρική λέξη «αγανός». Ιλιάς Β, 180.

Ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Σαμαρίνας με συνεργασία του τοπικού Συμβουλίου Νέων, προγραμματίζουν την παρουσίαση του βιβλίου

"Οι φορεσιές της Σαμαρίνας και άλλων χωριών της Πίνδου" της Χάιδως Αγορογιάννη - Βουτσά το Σάββατο 6 Αυγούστου 2011 ώρα 19:00 στο Δημοτικό Σχολείο Σαμαρίνας. Προλογίζει ο Γιάννης Δαδαλιάρης

Το βιβλίο αποτελεί μια  θεμελιωμένη  προσέγγιση  της  σαμαρινιώτικης  ενδυμασίας  με  πηγές  που  πιστοποιούν  την  προέλευση,  τη  ρίζα,  την  ονομασία,  την  επίδραση,  τη  συγγένεια,  τις  ομοιότητες  με  φορεσιές  άλλων  περιοχών,  τη  σχέση  με  τις  αρχαϊκές  ενδυμασίες  και  πλούσιο  φωτογραφικό  υλικό  που  αναδεικνύει  σημαντικά  στοιχεία  της  καθημερινότητας  των  κατοίκων  της  Σαμαρίνας.

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων (ΠΟΠΣΒ) και ο πρόεδρος της, κοντοχωριανός, Μιχάλης Μαγειρίας, αναπτύσσουν πλούσια δράση, με αποκορύφωμα το τελευταίο Αντάμωμα μας, σε Ανήλιο και Μέτσοβο, πρόσφατα (1-3 Ιουλίου), που στέφθηκε αναμφίβολα από επιτυχία.
Ο Μιχάλης Μαγειρίας, διαβάζω και βλέπω στην καλή Ιστοσελίδα της ΠΟΠΣΒ (http://www.vlachs-popsv.gr), καλωσόρισε τους χιλιάδες επισκέπτες για το Αντάμωμα, «... μιλώντας στη ζωντανή βλάχικη προφορική γλώσσα», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το σχετικό Δελτίο Τύπου (5/7/11)  της ΠΟΠΣΒ.

Επί πλέον, σε όλες τις παρεμβάσεις, ομιλίες, ανακοινώσεις και πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η ΠΟΠΣΒ, είναι χαρακτηριστικό ότι απουσιάζει η αναφορά στην διάσωση και διατήρηση της βλάχικης γλώσσας, σ’ ότι αφορά τον τρόπο φυσικά, με τον οποίο θα γίνει αυτό.
Αντιλαμβάνομαι ότι, η πρακτική αυτή, ενδεχομένως έχει να κάνει και με την ευαίσθητη προσέγγιση εθνικών θεμάτων, από, κατά καιρούς, ανιστόρητες παρεμβάσεις ατόμων και δράσεων που σώνει και καλά επιδιώκουν να ανακαλύψουν «μειονότητες».