Αγαπητοί Συμπατριώτες, Βρούτς Αρμάνιοι, ΑΡΜΑΝΑΜΕ Γκίνι ανταμουσίμου! Κου μάρι χαράου β’ αδιξέσκου άσιντζα λα όπτου σπρα γίνγκιτσεα. Αντάμουσε α Αρμάνιλορ ντι του Ελλάδα, αντρεάπτα έστανου Καλαμπάκα, λα Μετέορλι α πίστιεϊ ανοστριέϊ, του βάτρα ανοάστρα ντι ντάϊμα, του Μάρεα Βλαχίε, βέκλιλου λεάγκανου ανόστρου. Νόϊ Αρμάνιλι αβέμου λεάγκανου σι βάτρα ντι του σοάρτε. Σούντου χοάριλι ανοάστρι του Θεσσαλίε, Ήπειρου σι Μακεδονίε.
Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω απόψε στο 28ο Αντάμωμα της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων στην Καλαμπάκα, στα Μετέωρα της πίστης μας, στη διαχρονική εστία και κοιτίδα μας, στη βυζαντινή Μεγάλη Βλαχία, το απώτατο λίκνο μας. Το εφετινό μας αντάμωμα είναι ξεχωριστό, διότι φιλοξενεί την 1η πανηγυρική Συνδιάσκεψη της Παγκόσμιας Βλαχικής Αμφικτιονίας.
ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ
"Φύλαγέ μου, Θεέ μου, τουλάχιστον όσα έχουν πεθάνει" Κική Δημουλά, Ακαδημαϊκός
Οι άνθρωποι είναι οι μνήμες τους. Δίχως μνήμη, ο άνθρωπος θα ήταν απλώς μία ακόμη ψηφίδα στο μωσαϊκό της πανίδας του κόσμου, θα ήταν ένας απλός τροφοσυλλεκτικός οργανισμός με στόχο την αυτοσυντήρησή του, έως ότου κλείσει τον βιολογικό του κύκλο.
Μνήμη λοιπόν, δηλαδή η ικανότητα του εγκεφάλου να διατηρεί γνώσεις ή εντυπώσεις και να τις ανακαλεί, όταν και όποτε θέλει, για να αναπλάθει πληροφορίες ή εμπειρίες. Μνήμη λοιπόν, η μητέρα της σοφίας κατά τον Αισχύλο, η σωτηρία των αισθήσεων κατά τον Πλάτωνα, η βίγλα η αψηλή στα φρένα μας κατά τον Νίκο Καζαντζάκη, η ιδιωτική λογοτεχνία του κάθε ανθρώπου κατά τον Άλντους Χάξλεϋ.
Για άλλη μια φορά αποτίουμε σήμερα φόρο τιμής στο Ολοκαύτωμα της Κουτσούφλιανης. Μέρα μνήμης η σημερινή. Μέρα που πρέπει να μας θυμίζει ότι οφείλουμε να αντιστεκόμαστε και να βάζουμε το σύνορο όταν κι όπου πρέπει.
Βρισκόμαστε σε μια δύσκολη περίοδο για την Πατρίδα.Και φαίνεται ότι έχουμε ανάγκη όσο ποτέ άλλοτε από την ιστορική μνήμη, τις πράξεις που καταγράφηκαν με θετικό πρόσημο στη συλλογική συνείδηση του Έθνους. Ταυτόχρονα έχουμε ένα μεγάλο χρέος. Τη μεταλαμπάδευσή τους στις νεώτερες γενιές.
Ήταν και τότε, το 1898, το ελληνικό κράτος ήταν χρεωκοπημένο και ηττημένο στρατιωτικά.
Αυτό δεν πτόησε τους Κουτσουφλιανίτες Βλάχους να διαλέξουν.
Και διάλεξαν την Ελπίδα που μόνο μια ελεύθερη Πατρίδα μπορεί να προσφέρει.
Διάλεξαν την προοπτική που μόνο η δουλειά κι η δημιουργική Πράξη και Σκέψη εγγυώνται.
Οι διάφορες μελέτες αναγνωρίζουν το ιστορικό γεγονός πως τα σημερινά βλαχοχώρια και οι εγκαταστάσεις των Βλάχων στην περιοχή του Βερμίου, της Βέροιας και της Νάουσας είναι αποτέλεσμα πληθυσμιακών μετακινήσεων και πως αυτά εδραιώθηκαν και αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, με εναρκτήριο ορόσημο την καταστροφή της Νάουσας στα 1822. Έτσι, γεννάται το ερώτημα για την παρουσία Βλάχων στην περιοχή σε παλαιότερους χρόνους [1]. Ταξιδεύοντας στο παρελθόν, γνωρίζουμε πως δύο αιώνες πριν, κατά τη διάρκεια του 17ου αιώνα, είχε, ήδη, διαμορφωθεί και αναπτυχθεί, στις πλαγιές του Βερμίου, το οικιστικό δίκτυο μίας ομάδας χριστιανικών χωριών που βρίσκονταν σε άμεση σχέση με τη μικρή, αλλά δυναμική και, μάλλον, προνομιούχα, τότε, πολιτεία της Νάουσας, όπως και με το διοικητικό κέντρο της Βέροιας.